در عصر حال حاضر، با پیشرفت فناوری و توسعه صنعت خودروسازی، مفاهیمی مانند عدد اکتان برای کیفیت سوخت ها و عملکرد خودروها بسیار اهمیت یافته اند. عدد اکتان یکی از شاخص های اساسی در تعیین کیفیت سوخت بنزین است که تأثیر مستقیمی بر عملکرد و شتاب خودروها دارد. در این مقاله از سایت هیراپارت، به بررسی معنای عدد اکتان، نقش آن در بهبود عملکرد موتورها و شتاب خودروها و اهمیت استفاده از سوخت های با اکتان مناسب، برای حفظ سلامت و کارایی موتورها، خواهیم پرداخت.
| فروش لوازم یدکی بسترن در تهران| فروشگاه هیرا پارت |
عدد اکتان چیست و چه تاثیری در بهبود کیفیت بنزین دارد؟
عدد اکتان یک معیار برای اندازه گیری توانایی سوخت در موتورهای احتراق داخلی است، که با مقایسه شدت کوبش سوخت با مخلوط دو سوخت مرجع تعیین می شود. این عدد نشان دهنده درصد حجمی از ایزو اکتان در مخلوط ایزو اکتان – هپتان است که با سوخت مورد آزمایش در یک موتور ارزیابی می شود. افزایش عدد اکتان می تواند از احتراق زودرس بخشی از مخلوط سوخت جلوگیری کند و صدای غیر ضروری در موتورها را کاهش دهد.
شاخص اکتان در ترکیب بنزین نقش مهمی دارد، زیرا بنزین موتور از گریدهای مختلف پالایشگاهی تشکیل شده است که ویژگی های نهایی محصول را تعیین می کنند. پالایشگاه ها عموماً بیش از یک درجه بنزین تولید می کنند که اصلی ترین تفاوت آن ها در کیفیت ضد ضربه آن است. انتخاب مناسب این درجه ها و پیش بینی کیفیت اکتان قبل از مخلوط سازی، بسیار اساسی است و این روند با محاسبه شاخص اکتان قابل انجام است.
اکتان بنزین چیست؟
درجه اکتان نشان دهنده پایداری سوخت است. هرچه این عدد بالاتر باشد، سوخت پایدارتری داریم. آقای یوروسِویک، متخصص تکنولوژی سوخت، اکتان را به این شکل توضیح می دهد: عدد اکتان نشان دهنده احتراق خودکار یا انفجار سوخت در دما و فشار بالا در حضور هوا است. این احتراق غیر نابالغ سوخت، به طور عامل “ضربه زدن” شناخته می شود. هرچه سوخت در برابر ضربه زدن مقاوم تر باشد، گزینه بهتری برای استفاده در موتور های مجهز به توربو شارژر و سوپر شارژر خواهد بود. این موتور ها، که فشار های بالایی دارند، معمولاً در خطر ایجاد ضربه زدن قرار دارند، بنابراین تولید کنندگان با کنترل دمای موتور یا مخلوط سوخت و هوا، به کنترل این پدیده ناخواسته می پردازند.
RONچیست؟
از روش های معمول برای ارائه عدد اکتان سوخت، RON و MON، یاد می شود که به ترتیب میزان میل به اشتعال تحت فشار کاری بالا و کم را نشان می دهند. هرچند راه های دیگری نیز وجود دارد، اما این دو روش از محبوبیت بیشتری برخوردارند. RON برای سوخت معمولی حداقل ۹۱ و برای سوخت مرغوب حداکثر ۹۸ است، در حالی که حداقل MON برای سوخت معمولی ۸۱ و برای سوخت مرغوب ۸۶ است.
سوخت مرغوب (Permium) چیست؟
با توجه به توضیحات دپارتمان محیط و انرژی کامن ولث در استرالیا، سوختی را مرغوب می دانند که دارای عدد RON ۹۵ یا بالاتر باشد. به گفته اتحادیه جاده های ملی و رانندگان استرالیا، سوخت مرغوب قادر است توانایی افزایش قدرت موتور را با افزایش غلظت سوخت فراهم کند. این افزایش چگالی سوخت، بهبود کنترل احتراق را فراهم می کند و از وقوع پینگ جلوگیری می کند، که همه اینها باعث ارائه قدرت نرم تر و یکنواخت تر توسط موتور می شود.
آیا می توان هر اکتان بنزین را در خودرو استفاده کرد؟
خودروها نیاز به استفاده از سوخت با عدد اکتان مناسب دارند که با توجه به نوع موتور و تنظیمات آن تعیین می شود. بیشتر خودروها دارای عدد اکتان مشخصی هستند که باید به آن توجه شود. اغلب خودروهای بنزینی نیازمند سوخت با حداقل عدد اکتان ۹۱ RON هستند، اما با پیشرفت فناوری، خودروهای مدرن تمایل به استفاده از سوخت با عدد اکتان بالاتر مانند ۹۵ دارند، به ویژه اگر از سیستم های کمک پیشرانه مانند توربو شارژر استفاده شود.
اگر سوخت اشتباه به خودرو بزنم چه اتفاقی میافتد؟
سیستم کامپیوتری خودرو به طور دقیق برنامه ریزی شده است تا از اپراتور (کاربر) خواسته شود که سوخت با اکتان مناسب را به موتور ارائه دهد. این توصیه از سوی خودروسازان برای حفظ عملکرد بهینه و جلوگیری از خطرآفرینی برای خودرو است.
استفاده از سوخت با اکتان کمتر از مشخصاتی که برای وسیله نقلیه تعیین شده، ممکن است به موتور آسیب برساند و باعث احتراق پیش از موعد (پینگ) در شرایط مختلف رانندگی شود و باعث مصرف بیش از اندازه سوخت یا ضعف عملکرد خودرو شود. همچنین، استفاده از سوخت با اکتان بیشتر از توصیه شده ممکن است به دلیل عدم تطابق با نیاز های وسیله نقلیه، سودی برای راننده نداشته باشد و عملکردی مانند استفاده از سوخت با اکتان کمتر به دست آید.
اکتان E10 چیست؟ آیا می توانیم از بنزین E10 استفاده کنم؟
سوخت E10، یک سوخت بدون سرب است که شامل ۹۰ درصد بنزین و ۱۰ درصد اتانول است. این نوع سوخت به دلیل ویژگی هایی مانند اتانول به عنوان یک سوخت تجدید پذیر و محیط زیستی تر، مورد توجه قرار می گیرد. استفاده از این سوخت می تواند به کاهش انتشار گاز های گلخانه‌ای کمک کند. اما قبل از استفاده، لازم است مطمئن شوید که خودروی شما با این نوع سوخت سازگار است، زیرا برخی خودروها ممکن است به طور بهینه برای استفاده از این نوع سوخت طراحی نشده باشند.
اهمیت استفاده از سوخت با عدد اکتان بالا
درجه اکتان، معیاری استاندارد برای عملکرد موتورها یا بنزین است، که با افزایش این عدد، سوخت قبل از سوختن توانایی تحمل فشار بیشتری را دارد. در موتورهای بنزینی با کارایی بالا، از سوخت هایی با درجه اکتان بالاتر استفاده می شود. به عنوان مثال، در موتورهای دیزلی سوخت را فشرده نمی کنند، بلکه تنها هوا را فشرده می کنند و سپس سوخت را به داخل موتور تزریق می کنند و سوخت با درجه اکتان کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
موتورهای بنزینی برای احتراق، مخلوطی از هوا و سوخت فشرده شده استفاده می کنند، که توسط شمع های الکتریکی در نزدیکی انتهای ضربه روشن می شوند. در نتیجه، تراکم مناسب سوخت برای عملکرد بهتر موتورهای بنزینی حیاتی است. استفاده از بنزین با درجه اکتان پایین ممکن است منجر به مشکلات ضربه موتور شود، زیرا این وضعیت می تواند منجر به گرم شدن بیش از حد شمع ها، فرسایش سطح محفظه احتراق و عملکرد ناکارآمد و ناخوشایند دستگاه شود.
با تنظیم متغیرهای طراحی و عملکرد موتور، مانند نسبت فشرده سازی و زمان سوختن، می توان از این وضعیت جلوگیری کرد. اما استفاده از بنزین یا سوخت هایی با درجه اکتان بالاتر، به عنوان روشی متداول تر برای پیشگیری از این مشکلات شناخته می شود.
عدد اکتان بنزین ایران چند است؟
در ایران، دو نوع بنزین عمده معمولی و سوپر با اکتان ۸۷ و ۹۵ به ترتیب وجود دارد. همچنین بنزین یورو ۴ با اکتان ۹۱ به عنوان گزینه‌ای برای کاهش آلودگی هوا در برخی شهرها عرضه می شود، اما تاثیر چندانی در کاهش آلودگی هوا ندارد. در اروپا، متنوع ترین بازار بنزین را با عدد اکتان های ۹۵ تا ۱۰۰، مشاهده می کنیم. اما برای گازوئیل، اکتان معیار مناسبی نیست؛ به جای آن، عدد ستان برای ارزیابی کیفیت استفاده می شود که هرچه بالاتر باشد، سوخت سریع تر می سوزد.
در آخر ما در این مقاله به معرفی عدد اکتان و تاثیر آن بر عملکرد و شتاب خودرو پرداختیم. امیدواریم این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. لطفا نظرات خود را برای ما در هیراپارت به اشتراک بگذارید.
